Leen Taelemans is de coördinator van de zomerschool in Deerlijk. Een zomerschool die besliste om te focussen op alle lagere school leerlingen met een leesachterstand. Enter: het boekenhuis, twee weken vol leesprikkels, boeken en woordspelletjes.

Leesgoesting bevorderen

“We kozen heel bewust voor een heel specifiek leerdoel. Ik ben ook brugfiguur in de gemeente en merkte dat een aantal scholen al hard inzetten op extra leeszorg en leesgroepjes. Ook jullie, Zomerscholen Vlaanderen, gaven aan dat het interessant kon zijn om te focussen op één specifiek thema. Ik nam contact op met U Gent en Vives en zij gaven me de tip om te focussen op leesprikkels en leesmotivatie. Vanuit mijn achtergrond als docente in Pedagogie van het jonge kind aan de Arteveldehogeschool nam ik ook de speelse en muzische ingrediënten mee als rode draad om de leesgoesting van de kinderen aan te wakkeren en hun leesfrustratie te verminderen.”

Een locatie die boeken ademt

Enter ‘het boekenhuis’. Een warme zomerschool voor dertig kinderen met 13 begeleiders en vrijwilligers, helemaal in het teken van boeken, woorden en letters.

“De plaatselijke bibliotheek zorgde voor een uitgebreide leeshoek met wel 600 boeken. We kozen bewust niet alleen voor AVI boekjes, maar ook voor boeken die focussen op de bredere interesses van de kinderen. In de leeshoek konden ze gaan snuisteren en lezen op vaste, ingeplande momenten. We werkten ook samen met Natuurpunt waardoor we het unieke Wijmelbroek-parkje van Deerlijk mochten gebruiken als buitenklas en omtoverden tot de ‘lettertuin’. Hier stond natuurbeleving centraal doorweven met ‘lees-elementen’. Zo deden ze bijvoorbeeld een sessie schaapdrijven, aangevuld met een kruiswoordraadsel-spel over het schaap.

Foto’s: Via Gemeente Deerlijk (c) Oona Hermans

Onze rode draad was het boek ‘De Grote Vriendelijke Reus’ (Roald Dahl), waaruit werd voorgelezen met muzikale begeleiding. Dit verhaal werd elke dag verder opgebouwd en gekoppeld aan activiteiten doorheen de dag. Zo gingen ze langs op de dromenmarkt of maakten ze heerlijke desserten waavoor ze de boodschappenlijst samenstelden om dan samen het recept te volgen en te koken. Op de voorlaatste dag deden ze een workshop improlezen, lezen met stemmetjes en intonatie, en maakten ze een luisterverhaal.”

Dieper ingaan op frustraties bij kinderen

“Elke groep van 10 kinderen had 3 à 4 begeleiders met allerlei verschillende pedagogische profielen, van leerkrachten, studenten tot logopedisten. Daardoor konden we heel goed inzetten op differentiatie. Zo zat onze studente logopedie af en toe individueel samen met een kind om in te gaan op spraak of taalbad. Of maakte onze voetbaltrainer een spel waarbij voetbal gecombineerd wordt met lezen, voor een paar kinderen die zich moeilijk kunnen focussen en die niet graag aan tafel zitten en lezen. Via yoga, expressieoefeningen en gesprekken met de kinderen, leerden ze omgaan met faalangst en stress rond lezen.

Zo was er een jongen die echt niet wilde lezen. Ik nam hem mee op wandel en liet hem onderweg woorden lezen. Toen ik zag dat dat geen probleem was en polste naar zijn frustratie, antwoordde hij: “Ik ben een vlogger: ik lees in het Engels”. Dit deed puzzelstukjes in elkaar klikken, waardoor we hem beter konden prikkelen op zijn maat. Een ander kind zei tegen een juf: “Dankje! Ik krijg hier tijd om te lezen. Thuis en op school krijg ik steeds te horen dat ik niet snel genoeg ga.” De tijd die wij hebben om kinderen aan het lezen te zetten, hebben leerkrachten soms niet. Het is fijn dat we bepaalde kinderen met kleine stapjes zagen evolueren. Onze ervaringen en observatie geven we dan ook mee aan de moederschool zodat zij daar verder mee aan de slag kunnen.”

Onderbouwd programma met leerdoel

“In onze voorbereidingen hoorden we ook klanken om niet naar een onderbouwd programma te gaan, maar we zijn toch blij dat we de moeite hebben gedaan om hierin te investeren. We willen het speelse combineren met een leerdoel. Onze sleutel lag vooral in het integreren van op ‘vele manieren’ informeel lezen met spel, relaxatie, natuur, het muzische en de rijke schat aan boeken. We zagen dat kinderen die niets zeiden in het begin, helemaal zijn opengebloeid. Zo waren er enkele kinderen die in het begin hun naam niet eens wilden zeggen en die nadien een heel luisterverhaal voorlazen. Durf dus zeker te gaan voor een onderbouwd verhaal, volgens mij is dat een enorme meerwaarde.

In niet-coronatijden hadden we misschien nog iets meer willen inzetten op verbinding tussen de ouders door hen op twee momenten binnen te laten in het boekenhuis. Zodat ook zij schooloverstijgend mensen leren kennen. Dit jaar willen we alvast werken met een terugkommoment, op vraag van de kinderen trouwens! We brengen ook nog alle kinderen en hun ouders een bezoek thuis om met hen het verloop en het eindverslag te bespreken. We hebben er als team ontzettend veel voldoening van gehad en we merken aan de reacties dat het geloond heeft. Dit geeft ons een extra boost om ook in de toekomst verder in te zetten op het taalverhaal.”

Foto’s: Via Gemeente Deerlijk